Strefy Czystego Transportu (SCT) to temat, który w ostatnich miesiącach budzi duże emocje wśród kierowców w Polsce. Ich celem jest ograniczenie wjazdu do centrów miast samochodów, które nie spełniają określonych norm emisji spalin. Gdzie już wprowadzono SCT, a gdzie i kiedy pojawią się kolejne? Oto aktualny przegląd sytuacji.
Gdzie już są strefy czystego transportu?
Pierwszą i jak dotąd jedyną działającą Strefą Czystego Transportu w Polsce jest SCT w Warszawie. Zaczęła obowiązywać od 1 lipca 2024 roku i obejmuje centrum miasta oraz przyległe dzielnice, takie jak Grochów, Saska Kępa, Praga, Ochota i Wola. Ograniczenia dotyczą przede wszystkim najstarszych samochodów – do strefy nie mogą wjeżdżać auta benzynowe niespełniające normy Euro 2 (wyprodukowane przed 1997 rokiem) oraz diesle niespełniające normy Euro 4 (wyprodukowane przed 2005 rokiem). W kolejnych latach wymogi będą stopniowo zaostrzane.
Gdzie i kiedy powstaną kolejne SCT?
Kolejne miasta przygotowują się do uruchomienia własnych stref czystego transportu:
- Kraków – Według uchwały, SCT ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2025 roku i obejmie praktycznie całe miasto. W pierwszym etapie do ruchu będą dopuszczone tylko pojazdy benzynowe i LPG spełniające normę Euro 4 (wyprodukowane po 2005 roku) oraz diesle spełniające normę Euro 6 (wyprodukowane po 2012 roku). Limity te będą zaostrzane co dwa lata. Do 2030 roku mieszkańcy Krakowa będą jednak zwolnieni z tych przepisów.
- Wrocław – SCT ma ruszyć w 2025 roku. Obejmie centrum oraz część śródmieścia, m.in. Stare Miasto, Nadodrze, Ołbin, Kleczków, Plac Grunwaldzki, Przedmieście Oławskie, Przedmieście Świdnickie i fragment Szczepina. Strefa zajmie około 6% powierzchni miasta, ale mieszka tam aż 23% wrocławian. Ograniczenia będą wprowadzane etapami – w 2025 roku nie wjadą najstarsze diesle (poniżej Euro 4), a w kolejnych latach normy będą zaostrzane.
- Katowice – Miasto znalazło się na liście aglomeracji, które mogą być objęte obowiązkiem utworzenia SCT, ale obecnie nie ma konkretnych planów wdrożenia strefy.
Które miasta są następne?
Poza Warszawą, Krakowem i Wrocławiem, możliwość wprowadzenia SCT analizują także inne duże miasta, m.in. Gliwice, Lublin, Rzeszów, Toruń, Łódź i Poznań. Decyzja o uruchomieniu strefy zależy od poziomu zanieczyszczenia powietrza – jeśli zostaną przekroczone normy dwutlenku azotu, Inspektor Ochrony Środowiska może nakazać ich utworzenie. W praktyce oznacza to, że w najbliższych latach SCT mogą pojawić się w większości polskich miast powyżej 100 tys. mieszkańców.
Harmonogram zmian
- Warszawa – SCT działa od 1 lipca 2024 r.
- Kraków – start SCT zaplanowany na 1 lipca 2025 r.
- Wrocław – SCT ruszy w 2025 r.
- Inne miasta – decyzje będą podejmowane w zależności od sytuacji środowiskowej i lokalnych uchwał.
Strefy czystego transportu w Polsce to proces rozłożony na lata. Ich zasięg i restrykcyjność będą stopniowo rosły, a kolejne miasta dołączą do programu wraz z zaostrzaniem przepisów i rosnącą presją na poprawę jakości powietrza.
Źródła:
- https://qservicecastrol.eu/blog-w-2025-r-strefy-czystego-transportu-staly-sie-obowiazkowe-na-liscie-pierwsze-miasta/
- https://pitd.org.pl/news/polskie-strefy-czystego-transportu-gdzie-kiedy-dla-kogo/
- https://www.toyota-radosc.pl/porady/strefy-czystego-transportu-w-warszawa-krakow
- https://rankomat.pl/strefy-czystego-transportu
- https://efl.pl/pl/biznes-i-ty/artykuly/strefy-czystego-transportu-w-polsce